1999
Temperatuur, zonneschijn, luchtvochtigheid en stilstaand water beïnvloeden het ontstaan en de verspreiding van infectieziekten en epidemieën. Een warmer en vochtiger klimaat bevordert het voorkomen en de verspreiding van parasieten, bacteriën en andere ziekteverwekkers door insecten en via water.
Andere mogelijke effecten van klimaatverandering zijn een toename in hittegevoelige ziekten en sterfte (dit zijn met name hart- en vaatziekten en longziekten) en ondervoeding en uitdroging door een verminderde voedsel- en watervoorziening. Een toename van de blootstelling aan UV-straling - een gevolg van de aantasting van de ozonlaag - kan leiden tot een stijging van het aantal mensen met huidkanker en grauwe staar. Ook kan door een verhoogde UV-belasting de afweer tegen infectieziekten afnemen.
Niet overal zullen de effecten van klimaatverandering hetzelfde zijn. De gezondheidseffecten in ontwikkelingslanden zijn groter van omvang dan de effecten die Nederland zal ervaren. Maar ook de Nederlandse bevolking zal het effect van klimaatverandering en aantasting van de ozonlaag merken: een verhoogde kans op het krijgen van huidkanker, meer gevallen van hittestress, meer luchtwegaandoeningen en andere hittegerelateerde ziekten en sterfte en een toenemend risico op de verspreiding van malaria (en andere infectieziekten).

Hittestress in Europese steden
Met name in grote stedelijke gebieden neemt tijdens perioden met extreem hoge temperaturen de kans op overlijden aan hart- en vaatziekten en ziekten van de luchtwegen toe. Indien het aantal hittegolven stijgt in een warmere wereld zal dus ook de sterfte toenemen. Behalve zeer hoge temperaturen zijn ook zeer lage temperaturen riskant; hierdoor sterven ook in de koude wintermaanden meer mensen dan gemiddeld aan hart- en luchtwegziekten. Onderzoek naar het effect van een geleidelijke toename van de temperatuur laat dan ook zien dat in gebieden met een koud of gematigd klimaat een afname van sterfte aan hart- en vaatziekten in de winter te verwachten is als het klimaat wereldwijd verandert. Hoewel dus 's zomers het sterfterisico toeneemt als het warmer wordt, zal dit in steden met een koud of gematigd klimaat gecompenseerd worden door een afnemende wintersterfte.

2008
Klimaatverandering heeft in de komende tientallen jaren uiteenlopende nadelige effecten op de Nederlandse volksgezondheid. Zo zal er meer ziekte en sterfte zijn door hittestress en neemt de ziekte van Lyme door tekenbeten toe. Dit blijkt uit een rapport van onderzoekers van Erasmus MC, Universiteit Maastricht, het RIVM en het Planbureau voor de Leefomgeving.

Huidkanker
De auteurs van het rapport hebben onderzocht wat de mogelijke gevolgen zijn van klimaatverandering en de afbraak van de ozonlaag. Naast sterfte en ziekte door hittestress en een toename van de ziekte van Lyme, noemen zij ook meer en ernstiger klachten van allergische aandoeningen en meer voedselvergiftiging. Door de verhoogde blootstelling aan ultraviolette straling zal het aantal gevallen van huidkanker en staar waarschijnlijk toenemen. Overigens staat daar tegenover dat de sterfte door winterkoude mogelijk juist afneemt.

Hittegolven
Het gaat waarschijnlijk om enkele honderden sterfgevallen en enkele duizenden ziektegevallen extra per jaar. Maatregelen gericht op beperking van deze gezondheidsschade kunnen daarom een betekenisvolle bijdrage leveren aan behoud en verbetering van de Nederlandse volksgezondheid. Om de gevolgen van hittegolven te verminderen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan bouwrichtlijnen voor koelere huizen en zorginstellingen, stadsplanning met meer groenvoorziening en voorlichting aan publiek en mantelzorgers.

Uitgebreid
De auteurs vinden het noodzakelijk dat het onderzoek op dit terrein wordt uitgebreid. Ze maken zich vooral zorgen over de langere termijn. In de tweede helft van deze eeuw zal de betekenis van klimaatverandering voor de Nederlandse volksgezondheid naar verwachting fors toenemen. Op korte termijn zijn de gezondheidsrisico's in lage-inkomenslanden en regio's met minder gematigde klimaten veel groter dan die voor de Nederlandse bevolking.
Bron: Erasmus universiteit Rotterdam

2009
Klimaatverandering wordt bedreiging voor gezondheid
De verandering van het klimaat vormt de grootste bedreiging voor de wereldwijde gezondheid in de 21ste eeuw. Dat schrijft het medisch vakblad The Lancet in een rapport dat het vandaag samen met de universiteit van Londen uitgeeft. Als we nu niet in actie komen en volgende generaties met de lasten opzadelen, schrijven de auteurs, zullen zij met dezelfde verontwaardiging op ons terugkijken als wij neerzien op de generaties die de slavernij lieten bestaan.
Klimaatverandering is volgens het rapport niet alleen een milieuprobleem over ijsberen en regenwouden, het wordt een gezondheidskwestie voor miljarden mensen. Een probleem met vele gezichten, dat zelfs bij voorzichtige schattingen grote gevolgen kan hebben; hittegolven, oprukkende infecties, water- en voedseltekorten, droogtes, orkanen, overstromingen. En het zijn vooral de armsten die erdoor worden getroffen. Het verlies aan gezonde levensjaren zal in arme Afrikaanse regio’s 500 keer zo groot zijn als in Europa.
Medici hebben te lang aan de zijlijn gestaan, stelt het rapport. Bovendien moet er meer aandacht komen voor de grote ongelijkheid in gezondheidszorg in de wereld, en voor de grote verschillen in de gevolgen van de opwarming. De strijd tegen de opwarming kan hand in hand gaan met de zorg voor betere gezondheid, besluiten de auteurs. „Een koolstofarme levensstijl heeft grote gezondheidsvoordelen, zoals minder vetzucht, minder hart- en vaatziektes en minder stress.”

Zorgen over invloed klimaat op de gezondheid
Klimaatverandering heeft óók negatieve invloed op de menselijke gezondheid door hittegolven, zomersmog, infectieziekten, besmet voedsel en water, en hooikoorts en allergieën. De effecten hangen mede af van de mate van adaptatie. In een debat, mede door het Planbureau voor de Leefomgeving georganiseerd, uitten wetenschappers en deskundigen hun zorgen over het gebrek aan aandacht vanuit onderzoek en beleid, terwijl juist meer inzicht hierin kan bijdragen aan het klimaatbestendig maken van Nederland.
In Nederland is aandacht voor de invloed van klimaatverandering op de volksgezondheid beperkt. Beleid om effectief op deze effecten in te spelen ontbreekt grotendeels. Op 18 september uitten tijdens een debat zo’n 100 wetenschappers en deskundigen hun zorgen hierover. We zijn in Nederland niet klaar, zo concludeerden ze, voor een grote uitbraak van klimaatgerelateerde infectieziekten of voor hittestress als gevolg van langdurige hittegolven.
Klimaatverandering heeft niet alleen invloed op de zeespiegel, waterafvoeren en de natuur, maar óók op de menselijke gezondheid. Meer hittegolven en zomersmog; meer infectieziekten en meer activiteiten van ziekteverwekkende dieren, insecten en parasieten. Meer kans op infecties door besmet voedsel en water. Ook hooikoorts en andere allergieën nemen toe. De omvang van deze effecten op de gezondheid in Nederland is nog niet goed aan te geven. Dat hangt ook mede af van het vermogen tot aanpassing.

Klimaatverandering grootste bedreiging voor gezondheid
Voorbije weken ernstige zorgen over de uitbraak van een nieuw griepvirus in Mexico, maar eigenlijk wordt onze gezondheid door iets veel groter bedreigd. Volgens artsen is de klimaatverandering het grootste probleem voor de wereldgezondheid. Stijgende temperaturen zullen de patronen van infecties helemaal veranderen en insecten zullen ziekten zoals malaria of knokkelkoorts gemakkelijker verspreiden.

Hittegolf
Ook het natuurgeweld zal volgens een rapport van een groep Britse artsen meer slachtoffers eisen. De hittegolf van 2003 zal meer regel dan uitzondering worden. In die zomer kwamen 70.000 mensen in Europa om het leven door de extreme temperaturen. Orkanen en tropische stormen zullen vaker voorkomen en heviger worden. Ook zij zullen het menselijke leed vergroten. "De voorbije jaren hebben we dit probleem genegeerd", zegt Richard Horton van de universiteit van Londen. "Ons rapport moet het debat in de medische sector eindelijk op gang brengen."

Professor Anthony Costello, kinderarts en auteur van de studie, zegt dat zijn visie de voorbije maanden snel veranderd is. "Als we het probleem blijven negeren, zullen de kosten iedere dag blijven stijgen. We creëren een wereld voor onze kinderen en kleinkinderen die extreem woelig kan zijn." Vooral de voedsel- en watervoorraad kunnen ernstig aangetast worden door de klimaatverandering. In het verleden zijn problemen met voedsel en water al vaker de oorzaak van oorlog en conflicten geweest.

Trieste statistieken
De armste mensen op deze aardbol zullen het zwaarst getroffen worden, hoewel net zij de kleinste voetafdruk achterlaten. In Afrika zullen vermoedelijk 500 keer meer mensen om het leven komen dan in welvarende landen. De statistieken zouden ons nu al kunnen ontmoedigen: jaarlijks sterven wereldwijd tien miljoen kinderen, 200 miljoen kinderen hebben ontwikkelingsstoornissen, 800 miljoen mensen lijden honger en 1,5 miljard mensen hebben geen proper drinkwater. Al die problemen kunnen door de klimaatverandering nog erger worden.

Minder hartkwalen
Toch besluit het rapport dat we niet pessimistisch moeten zijn. "Er is nog zoveel dat we kunnen doen. We moeten de CO2-uitstoot verminderen en mensen aanraden wat minder met de auto te rijden. Dat kan dan weer andere positieve effecten op onze gezondheid hebben: minder stress, minder zwaarlijvigheid, minder hart- en longkwalen en minder beroertes."