08/05/2023
Sinds het begin van satellietmetingen is het wateroppervlak van de oceanen nog nooit zo warm geweest als nu. En de warmte zakt steeds dieper de oceanen in.
Het record van 21,0 graden uit 2016 is verbroken. Uit data van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), dat het wereldwijde wateroppervlak van de oceaan dagelijks meet, is de gemiddelde temperatuur van de oceanen gestegen naar 21,1 graden. Een zorgwekkende trend.

90 procent van de extra warmte die wordt veroorzaakt door klimaatverandering komt terecht in de oceaan, legt oceanograaf Sjoerd Groeskamp van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) uit. Langzaam maar zeker zakt deze warmte de diepe oceaan in. "In de laatste dertig jaar ging dit drie à vier keer zo snel als de dertig jaar daarvoor.''
In het water bestaan ook hittegolven. Deze marine heatwaves kunnen veel problemen veroorzaken voor het leven onder water. Vooral koralen sterven erdoor af. De temperatuurverandering kan, net als op het land, ervoor zorgen dat de ecosystemen veranderen. "Dieren die kunnen migreren zullen dat doen, andere dieren en planten sterven of functioneren minder goed.''

Weerfenomenen El Niño en La Niña zorgen voor verandering van het klimaat. Zo waren er lange tijd La Niña-omstandigheden, vertelt Groeskamp. "Dat betekent dat door de windpatronen op de Grote Oceaan koud water uit de diepzee omhoog wordt getrokken.''
Komend jaar is er een El Niño-situatie. De passaatwind boven de Stille Oceaan neemt in kracht af, waardoor die zuigende werking verdwijnt. ' Het water aan het oppervlak warmt dan op. Door La Niña was het de laatste jaren relatief koel aan het oceaanoppervlak, terwijl de klimaatopwarming van de aarde gewoon doorging. "Als je die koeling dan uitzet, krijg je het dubbel terug.''

De oceaan kan oneindig veel warmte opslaan. In de bovenste 2 meter van de oceaan zit evenveel warmte als in de gehele atmosfeer. Oceanen zijn gemiddeld 4 kilometer diep. Heel veel warmte van het broeikaseffect is de oceaan ingezakt, anders was het veel warmer geweest op het land. "Dat is onze redding, maar heeft ook gevolgen.''
Als warmte de diepere lagen van de oceaan bereikt, kan die daar veel langer blijven. Dat betekent dat je voor langere tijd warmte opslaat in het klimaatsysteem. Daardoor is de zeespiegelstijging niet zomaar omkeerbaar. "Over honderd of duizend jaar kun je nog de gevolgen merken van deze opwarming.''

04/01/2023
Uit een Amerikaans en Europees onderzoek blijkt dat vogelgriep ook bij zoogdieren is geconstateerd. Dat maakt het risico op een voor de mens gevaarlijke variant iets groter.

Bij 98 wilde zoogdieren is in de VS in de afgelopen negen maanden vogelgriep vastgesteld. Ook in Europa neemt het aantal besmettingen bij zoogdieren toe. In Nederland bleken een bunzing, das, vos en een otter met het virus besmet te zijn geweest.
De onderzoekers hebben dit nog niet vaak waargenomen de afgelopen vijftien jaar.
Dat het virus vooral voorkomt bij carnivoren, die regelmatig vogels eten, is geen toeval.

20/02/2023
De Europese Unie gaat met ingang van dit jaar de invoer van producten die bijdragen aan ontbossing verbieden. Er geldt een overgangsperiode van twee jaar voor grote bedrijven. Kleine bedrijven krijgen een jaar extra en moeten eind 2025 aan alle verplichtingen voldoen.

Importeurs van producten als cacao, soja, palmolie, hout en rundvlees moeten precies gaan aantonen waar de grondstoffen vandaan komen en dat de wetgeving in het land van herkomst niet wordt geschonden.
De natuurorganisaties Greenpeace en Milieudefensie zijn enerzijds opgetogen, maar anderzijds ook teleurgesteld dat de nieuwe wet niet gaat gelden voor investeerders, zoals banken, verzekeraars pensioenfondsen.
Milieudefensie hoopt dat financiële instellingen over twee jaar alsnog worden toegevoegd.

16/05/2023
Tegenwoordig zien wij dat de lengte van het groeiseizoen toeneemt. De maatstaf hiervoor is het aantal dagen achter elkaar dat de etmaaltemperatuur boven de vijf graden komt.
Rond 1900 duurde een groeiseizoen ongeveer 260 dagen, maar inmiddels (2023) is dit gestegen naar ruim 300 dagen.
Ook de toename van het aantal zonuren in de winter en lente zou hierbij een rol kunnen spelen, wat zorgt voor meer lichtintensiteit. Dit verklaart mogelijk dat soorten als sneeuwklokje, speenkruid en narcis de afgelopen jaren vaak al in decemer of de eerste helft van januari begonnen te bloeien.

27/09/2023
Het was deze zomer heter, droger en natter dan ooit, met rampspoed tot gevolg.
Volgens deskundigen zal de klimaatverandering grotendeels ongecontroleerd doorgaan. De kans om het klimaatsysteem met relatief weinig moeite te stabiliseren is voorbij, zo werd aan het begin van het 13e Extreme Weercongres in Hamburg gezegd. Dit betekent dat enorme veranderingen op aarde niet langer kunnen worden vermeden. Klimaatverandering zal nu grotendeels ongecontroleerd plaatsvinden, wat betekent dat enorme veranderingen op onze planeet niet langer kunnen worden vermeden, aldus een gezamenlijke verklaring woensdag aan het begin van het gerenommeerde vakevenement. Onder meer de Duitse Weerdienst (DWD) en het KNMI neemt hieraan deel.

We moeten accepteren dat de 1,5 grens wordt overschreden. Het Akkoord van Parijs heeft op dit punt feitelijk gefaald. Dit betekent ook dat het alleen met enorme inspanningen mogelijk zal zijn om de opwarming onder de grens van 2 graden te houden. Momenteel zijn we op weg naar een wereld van 3 graden tegen het einde van de eeuw.

Bosbranden, hittegolven, overstromingen – de extreme weersomstandigheden van 2023 zijn volgens de experts een keerpunt. De mondiale lucht- en watertemperaturen zijn nog nooit zo hoog geweest als dit jaar, aldus de boodschap aan het congres. Nooit eerder bereikten hitterecords en bosbranden zo’n omvang als in 2023.
De vijf tot zes graden hogere watertemperaturen in het Middellandse Zeegebied zouden hebben geleid tot recordniveaus van verdamping en daaropvolgende neerslag in Europa en Noord-Afrika.

Het EU-milieuagentschap EEA waarschuwde eind voorjaar al: Door ons veranderende klimaat wordt het weer in Europa extremer. Volgens het agentschap komen hittegolven steeds vaker voor, zijn ze intenser en duren ze langer. De zomer van 2022 was al een zomer van hittegolven.

We kunnen ons allemaal nog steeds de verschrikkelijke beelden herinneren van de stormrampen in Griekenland, Bulgarije, Turkije en Libië. Internationaal klimaatonderzoek is het erover eens: elke verdere opwarming van de aarde zal leiden tot een snelle toename van weersgerelateerde natuurrampen. Mensen moeten zich beter voorbereiden op de catastrofale gevolgen van extreem weer, zoals droogtes, bosbranden en overstromingen.

30/09/2023
Het was deze zomer heter, droger én natter dan ooit, met rampspoed tot gevolg.

Zo kende de maand juli een gemiddelde globale temperatuur van 16,95 graden: de 'hoogste ooit gemeten in de geschiedenis van de mensheid'. Griekenland zuchtte onder een zeventien dagen durende hittegolf, met temperaturen die boven de 45 graden uitkwamen. Dit leidde niet alleen tot bosbranden, maar ook massale evacuaties op de vakantie-eilanden Rhodos, Evia en Korfoe.

In de Amerikaanse stad Phoenix (in de zuidelijke staat Arizona) kampten de bewoners met een hittegolf van 31 dagen. De temperatuur liep er op tot 43,3 graden, het gloeiend hete asfalt werd liefst 66 graden. Dan waren er ook het 'ongewoon warme' water in de Noord-Atlantische Oceaan en de recordtemperaturen in de Golf van Mexico (38 graden) en de Middellandse Zee (28,7 graden). ,,De zeeën zijn warmer dan ooit", concludeerde Unep, het milieuprogramma van de VN.

Verder nog: stortbuien in Peking, waar op 7 augustus 74,48 centimeter regen viel. Recordhitte in Marokko (voor het eerst was het er warmer dan 50 graden), Turkije (49,5 graden) en de Chinese regio Xinjiang (52,2 graden).

Paniek in Zwitserland, waar het 'vriespunt' in de bergen met nog eens 115 meter is opgeschoven naar 5298 meter: ,,Een nieuwe klap voor de gletsjers." 'Megabranden' in Canada, waar de rook de hemel in Montreal en zelfs New York verduisterde, en waar afgelopen jaar ongeveer 1 procent van het land is verbrand (een gebied ter grootte van Griekenland). Een uitzonderlijk warme winter in Brazilië met 41,8 graden.

En dit was inderdaad lang niet alles. Denk aan de overstromingen in Slovenië en Kroatië, de branden op Cyprus en de desastreuze damdoorbraak in Libië. ,,Het tijdperk van globale opwarming is voorbij", zegt de VN. ,,Het kooktijdperk aangebroken. In het volgende decennium zullen dit soort uitzonderlijke gebeurtenissen wellicht normaal zijn."

24/10/2023
In China is begin augustus de zwaarste regenval gemeten sinds het begin van de metingen 140 jaar geleden. Het meteorologisch instituut in Beijing meldde dat het record uit 1891 met de regen in de regio Beijing is verbroken. Tijdens veertig uur noodweer is ten noorden van Beijing 744,8 millimeter regen gevallen. Dat is 135,8 millimeter meer dan in 1891 werd gemeten. Het noodweer heeft in en om de Chinese hoofdstad tot grote wateroverlast geleid. Zeker elf mensen zijn door het noodweer omgekomen.
Bijna een miljoen mensen in Beijing en aangrenzende provincies moesten vanwege overstromingen worden geëvacueerd. Voorsteden van Beijing liepen deels onder water. De regen werd aangevoerd door tyfoon Doksuri.