16/06/2019
Gewaarschuwd wordt dat honderden planten, insecten en vissen zullen verdwijnen door toedoen van de mens en de opwarming van de aarde.
"Waar moet ik beginnen", verzucht Koos Biesmeijer, hoogleraar natuurlijk kapitaal aan de Universiteit Leiden. "Al ons eten is direct of indirect afkomstig of afhankelijk van planten. Als er geen planten meer zijn, hebben we geen katoen meer om kleren te maken. En we zouden geen hout meer hebben om huizen te bouwen. Om over de productie van zuurstof nog maar te zwijgen."

De mens kan op aarde leven doordat er planten zijn die zuurstof produceren. "Dat is een cruciaal verschil tussen bijvoorbeeld de aarde en Mars", schetst Biesmeijer. "Die zuurstof schenken de planten ons gratis en voor niets. En we hebben de technologie niet om die zuurstof zelf te produceren als alle planten zouden verdwijnen."

Natuurlijk is het niet meteen dramatisch te noemen als één of twee of zelfs zeshonderd plantensoorten verdwijnen, erkent de hoogleraar. "Maar het hele ecosysteem is een blokkentoren. Je kunt een paar blokjes weghalen zonder dat het grote gevolgen heeft. Maar op den duur, als je te veel blokken weghaalt, dan stort de toren in. En we zijn met z'n allen heel hard die kant op aan het rennen."

Veel beleidsmakers lijken de urgentie van het probleem nog niet in te zien, merkt Biesmeijer keer op keer. "Wij ervaren in Europa de gevolgen nog niet echt en de mens is geneigd pas aan problemen te gaan denken als ze voor de deur staan en aanbellen", legt hij uit.
"Terrorisme was lange tijd voor Europa ook iets dat ver weg leek. Tot we in Parijs en Brussel werden geconfronteerd met concrete aanslagen. In veel gebieden in de wereld, denk aan Afrika of Azië, is het al een heel concreet probleem dat de natuurlijke hulpbronnen uitgeput zijn. Miljoenen wereldburgers zagen zich om die reden al genoodzaakt om zich te verplaatsen."

Marcel Dicke, hoogleraar entomologie aan de Wageningen Universiteit, zegt dat de meeste mensen zich niet goed realiseren wat de effecten zijn van het verdwijnen van bepaalde insectensoorten. "We leven hier op aarde samen met meer dan twee miljoen verschillende dierensoorten", legt hij uit.
"We moeten als mens niet de arrogantie hebben om te denken dat wij zonder al die andere soorten zouden kunnen leven. We zijn maar een radartje in het geheel. En door het systeem uit te hollen, verdwijnt langzaam maar zeker het hele netwerk." Dicke maakt de vergelijking met een spinnenweb. "Je kunt een paar draadjes van het web doorknippen zonder dat het concrete gevolgen heeft. Maar op den duur stort het hele web als een pudding in elkaar."

Het valt niet te onderschatten welke functies insecten voor de mens vervullen, beklemtoont hij. "Drie kwart van alle landbouwgewassen die we verbouwen, is mede afhankelijk van de bestuiving door insecten", legt Dicke uit. "De insectenpopulatie houdt zichzelf ook in balans. Als een bepaalde soort opeens wegvalt, kan een andere soort groter worden en een plaag gaan vormen."

Ook de hoogleraar entomologie merkt dat de mens soms opvallend traag van begrip kan zijn. "Wetenschappers roepen al veertig jaar dat de klimaatveranderingen een groot probleem gaan worden, met nauwelijks aanpassingen van het beleid tot gevolg", verzucht hij. "We denken amper in lange termijnen. Het voedselprobleem dat voor de deur staat, hopen we provisorisch op te lossen door bossen te kappen voor extra landbouwgrond, zonder erover na te denken wat die bossen voor ons betekenen."

Ook over de mariene populatie werd deze week de noodklok geluid. Iedere keer dat het zeewater met 1 graad stijgt, verdwijnt gemiddeld 5 procent van al het leven in de zee.
"De natuur is flexibel", nuanceert Tinka Murk, hoogleraar ecologie van mariene dieren aan Wageningen University & Research. "Als de temperatuur van het water stijgt, zal het ecosysteem zich in principe aanpassen - mits de natuur daarvoor de gelegenheid krijgt. Soorten die het te warm vinden, vallen weg; andere soorten komen daarvoor in de plaats."

De opwarming van de aarde is echter niet het enige probleem dat de zee momenteel bedreigt. "Veel zorgwekkender is het feit dat we ons als mens schuldig maken aan zaken als overbevissing, verontreiniging of het kapotmaken van habitats zoals koraal- en oesterriffen. Deze zijn voor veel zeedieren van cruciaal belang om te overleven in het ecosysteem."
Ook onderschatten veel mensen hoe afhankelijk onze voedselvoorziening van een gezond zeemilieu is, stelt de wetenschapper.

Murk wijst, net als haar collega's, op de fragiele ecologische balans waar de mensheid - vaak onbewust - van profiteert. "Een kwallenplaag zal niet snel optreden zolang we onder water bondgenoten hebben die helpen deze plaag in toom te houden. Maar als plaagsoorten ongestoord hun gang kunnen gaan omdat natuurlijke vijanden zijn verdwenen, kan een gebied serieus uit balans raken met alle negatieve gevolgen van dien, óók voor de mens."

Als Dicke en Biesmeijer het voor het zeggen hadden, dan zou de overheid per direct duurzamer gaan denken. "Dit probleem is nog urgenter dan de stijging van de zeespiegel", bepleit Biesmeijer. "Dat probleem ondervangen we nog wel een eeuw door het ophogen van de dijken. Maar het effect dat het verdwijnen van planten op bijvoorbeeld de Nederlandse landbouw kan hebben, is onomkeerbaar."
Biesmeijer werkt samen met een groep maatschappelijke partners aan een deltaplan biodiversiteit. "We moeten duurzaam gaan denken, we moeten gaan denken in kringlopen. Maar veranderingen kosten tijd en die hebben we eigenlijk amper meer."

30/07/2019
Het Nederlands klimaatakkoord van eind juni 2019 houdt geen rekening met de fors toenemende vraag naar de energieslurpende airco’s in woningen, dit zijn ze gewoon vergeten. Daardoor wordt het moeilijker om de klimaatdoelstellingen in Nederland te halen.
Vooral in week-30 met recordtemperaturen van 40.7 graden op 25 juli werden er vele airco’s verkocht doordat de behoefte aan koelte aanzienlijk toenam. Bol.com en CoolBlue zagen de vraag naar airco’s de afgelopen jaren met 300% toenemen.
In Nederland zijn de huizen zodanig geïsoleerd dat zij alle warmte binnen moeten houden helaas bij temperaturen boven de 35 graden werkt dit averechts. De woningen worden dan net sauna’s waar de temperaturen dan oplopen tot boven de 45 graden en er kan dan geen raam open.
Airco’s verbruiken veel stroom en zorgen daarmee voor heel wat uitstoot van broeikasgassen. De airco’s die buiten geplaatst worden zorgen ook ervoor dat steden nog een beetje warmer worden. Dus binnen koeler en buiten heter.
Volgens het klimaatakkoord van Parijs moet Nederland in 2030 49% minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. Op dit moment is niet inzichtelijk hoeveel energie de koeling van woningen kost. En volgens de voorzitter van de klimaattafel valt het nog wel mee.
Note EL: We zullen zien. Over een paar jaar weten wij meer.

05/11/2019
Meer dan 11.000 wetenschappers uit 153 landen roepen de noodtoestand uit vanwege klimaatverandering.
Al in 1979 kwamen wetenschappers samen op een eerste klimaatconferentie in Geneve. Toen waren ze al overtuigd van de noodzaak om op te treden tegen klimaatverandering.
Maar de Amerikaan Al Gore had met zijn film ‘An Inconvenient Truth’ in 2006 nog de meeste impact. Zijn boodschap: De aarde warmt op door toedoen van de mens. Die sloeg wereldwijd in als een bom en toch bleef daarna de uitstoot van broeikasgassen doorgroeien.

De Wetenschappers stellen in BioScience de onderstaande concrete maatregelen voor:

1] Fossiele brandstoffen vervangen door schone hernieuwbare energiebronnen.

2] Broeikasgassen met korte levensduur terugbrengen. Hieronder vallen stoffen die niet alleen de lucht verontreinigen, maar ook een sterk opwarmend effect hebben. Daar horen onder meer methaanm ozon en roet bij.

3] Ontbossing moet stoppen. Ecosystemen die een grote bijdrage leveren aan de opslag van CO2 worden hersteld en beschermd.

4] Dieet van voornamelijk planten en dus minder dierlijke productie en voedselverspilling drastisch verminderen.

5] Koolstofvrije economie als doel. Het streven moet niet langer enkel groei van het bruto binnenlands product en van de welvaart zijn, maar het verbeteren van welzijn van de bevolking en tegengaan van ongelijkheid.

6] Stabilisatie van de wereldbevolking. Er moeten diensten voor gezinsplanning komen.

18/12/2019
Nieuwe gegevens over de verantwoordelijken mbt de emissie uitstoot toename na 1960 in Nederland.
Vliegtuigen: +384%
Auto’s: +200%
Mensen: +123%
Koeien: -68%

09/12/2020
Nederland moet de uitstoot van broeikasgassen sneller beperken willen de klimaatdoelen van 2030 gehaald worden. In 2030 moet de uitstoot met 49% vermindert zijn. Om dit te halen moet Nederland jaarlijks 6 miljoen ton minder CO2 uitstoten. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) komen we jaarlijks niet verder dan drie ton. Daardoor wordt in 2030 maar een besparing gehaald van maar 34%

29/10/2021
De lichtvervuiling s’nachts door bedrijven staat alleen in Nederland al equivalent aan het energieverbruik van 150.000 woningen.

16/11/2021
Weersextremen zoals hitte, droogte en wateroverlast kunnen tot 2050 voor 174 miljard euro schade veroorzaken. Die schade zal vooral particulieren treffen verwacht de Unie van Waterschappen op basis van het KNMI klimaatscenario’s van 2014.

14/09/2022
WMO: aanpak klimaatverandering gaat verkeerde kant op

Het gaat de verkeerde kant op met de aanpak van de klimaatverandering. Dat is de conclusie van een nieuw klimaatrapport van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de Verenigde Naties, dat dinsdag wordt gepubliceerd. In het rapport wordt belicht hoe bestaande aspiraties voor de aanpak van de klimaatverandering en de realiteit ver uiteenlopen. Als niet snel ambitieuzere actie wordt ondernomen, zal de fysieke en sociaal-economische impact van de klimaatverandering "verwoestend" zijn, luidt de waarschuwing.

Volgens het WMO-rapport, United in Science genaamd, bereikt de uitstoot van broeikasgassen nog steeds recordhoogtes. De uitstoot van fossiele brandstoffen is bovendien terug op het niveau van voor de coronapandemie. Tijdens de pandemie nam de uitstoot af als gevolg van lockdowns.

De afgelopen zeven jaar waren de warmste jaren die ooit zijn waargenomen en er bestaat een kans van 48 procent dat in zeker een van de komende vijf jaar een gemiddelde temperatuur wordt bereikt die 1,5 graden hoger ligt dan de gemiddelde temperatuur tussen 1850 en 1900. Volgens het rapport kan niet worden uitgesloten dat de staat van het klimaat bepaalde "kantelpunten" bereikt.

"Overstromingen, droogtes, hittegolven, extreme stormen en natuurbranden worden steeds erger. Een alarmerende hoeveelheid records wordt verbroken. Hittegolven in Europa. Kolossale overstromingen in Pakistan. Voortdurende, ernstige droogte in China, de Hoorn van Afrika en de Verenigde Staten. Er is niets natuurlijks aan de nieuwe schaal waarop deze rampen gebeuren. Het is de prijs die we betalen voor de verslaving van de mensheid aan fossiele brandstof", zegt VN-baas António Guterres in een reactie op het rapport.

"Het United in Science-rapport van dit jaar laat zien dat de impact op het klimaat op weg is naar een onbekend terrein van verwoesting. Toch kunnen we de verslaving aan fossiele brandstof niet loslaten, zelfs nu de symptomen steeds erger worden", aldus Guterres.