Haaksbergen 13 mei 1980
De brand die gisteravond woedde in het gebied van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, dat wordt begrensd door de Buurserstraat- en de Buurserbeek, de Schansweg en de Laakmorsweg, werd pas ontdekt toen het vuur aangewakkerd door de straffe wind, al flink om zich heen had gegrepen.
Rond zes uur had een voorbijganger de brand ontdekt. Het moet toen al enige tijd aan de gang zijn geweest. Het vuur is waarschijnlijk zo laat ontdekt doordat het midden in het gebeid woedde. Dan is het moeilij te zien vanaf de openbare weg. Maar het was wel even goed raak, vertelde commandant Braakhuis van de Haaksbergse brandweer.
Om kwart over zeven hadden zijn mannen en die van de bosbrandweer het vuur al aardig in bedwang. De brandweerploegen hadden voorts goede hulp van burgers. Om kwart voor negen droeg de brandweer van Haaksbergen de verdere controle over aan de bosbrandweer, die zich nog wel tot tegen elf uur heeft bezig gehouden met de nablussing. De hele nacht is voorts in het gebied gewaakt, omdat de vrees bestond dat de wind het vuur hier en daar hernieuwd zou doen oplaaien. Dit gebeurde inderdaad een paar kaar, maar er kon snel en afdoend worden ingegrepen.
Het vuur is begonnen aan de Buurser zijde van het fraaie natuurgebied, in de buurt van de boerderij Laakmors. Van daar gingen de vlammen in de richting van de historische Harrevelder Schans, een versterking die in het laatst van de 80-karige oorlog is opgeworpen door de Staatse (Nederlandse) troepen, omdat een inval uit Duitsland werd gevreesd.
De schans werd gebouwd op een voor die tijd strategische plaats tussen de oude arm van de Buurserbeek en de vroegere hessenweg naar Deventer, die dwars door het gebied loopt. Het aarden bouwwerk heeft niet onder de brand geleden. Uit de gracht heeft men zelfs het bluswater voor de bestrijding van het vuur gepompt. De schade bleef overigens achteraf toch nog enigszins beperkt. Alleen de bovenlaag brandde af. Wel is veel voedsel van dieren verloren gegaan.
De jeugd leverden een goed stuk werk bij de bestrijding
Een felle brand heeft maandagavond ongeveer tien hectare fraai natuurgebied in het Buurserzand veerwoest. De brand woedde in het gedeelte rechts van de Buurserstraat in de omgeving van de Schans.
Toen de melding om 18:10 uur bij de brandweer binnenkwam, woedde het vuur in alle hevigheid in de heide en houtopslag. Door de enorme rookontwikkeling trok de brand zeer veel toeschouwers waarvan er velen daadwerkelijk hielpen de brand te bestrijden. Brandweercommandant W. Braakhuis toonde zich bijzonder ingenomen met deze vrijwillige hulp, aangezien het vuur door de harde wind zich zo snel verspreidde, dat de brandweer alle zeilen moest bijzetten om te trachten het vuur in te dammen. Ook de bosbrandweer van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten verrichte uitstekend werk. Een geluk bij het geheel was dat de brandweer kon putten uit de onlangs gerestaureerde gracht rondom de Schans waardoor het vuur tenslotte in een hoek kon worden gedrongen. De brandweer werd enkele keren gedwongen met spoed de blussingsplaatsen te verlaten, aangezien het vuur de spuitgasten dreigde in te sluiten. Het vuur greep daarbij zo snel om zich heen, dat men zelfs geen tijd had de slangen mee te nemen. Door het gecoördineerd optreden van brandweer, bosbrandweer en vrijwilligers kon het vuur tegen de Schansgracht uitwoeden waardoor dit fraaie gebied voor een algehele verwoesting gespaard bleef. Om 19.15 uur kon het sein “brand meester” worden gegeven. Naar de waarneming van de blussers zal er vermoedelijk weinig wild zijn omgekomen. Wel zijn er jeneverbesstruiken aangetast doch er dient nog te worden afgewacht of de schade onherroepelijk is. De oorzaak van de brand is onbekend.
