Wat is ozon ?
Ozon is een kleurloos gas met een penetrante geur. Het is een luchtvervuiler van veel zorg in Europa, want het kan schadelijk zijn
voor de menselijke gezondheid en het milieu. Ozon op de begane grond - in de lucht die we inademen - niet te verwarren met de ozonlaag in de bovenste atmosfeer, die beschermt de aarde tegen ultraviolette straling van de zon stralen. Daarboven ozon is 'goed' - op de begane grond is het 'slecht' .
Ozon wordt gevormd wanneer bepaalde gassen, bijvoorbeeld van auto's en elektriciteitscentrales, reageren onder invloed van zonlicht.
Sinds de vorming van ozon vereist zonlicht, de hoogste niveaus van ozonvervuiling tijdens periodes van warm en zonnig weer.
Menselijke activiteiten hebben geleid tot veel hogere ozon-concentraties in het Europa van vandaag dan in de pre-industriële tijdperk .
Ozon is een agressief gas dat bijna volledig door het lichaam opgenomen wordt. Het dringt bij de inademing door tot in de kleinste luchtwegen en de longblaasjes en beschadigt er de slijmvliezen.
Gevolgen van blootstelling aan te hoge ozongehaltes zijn:
- Geïrriteerde ogen
- Pikkende neus en keel
- Droge hoest
- Piepende ademhaling
- Kortademigheid
- Gevoel van ademnood door pijn in de borstkas
- Gevoel van ziekte
- Hoofdpijn
Bij ozonconcentraties van 240 microgram per m3 gaat de longfunctie met 5 à 10% omlaag.
Bij concentraties van 360 microgram bedraagt dat reeds 15 à 25%.
Over het algemeen nemen de klachten toe met de hoeveelheid ozon en de duur van de blootstelling. Dit gebeurt ook wanneer u dieper inademt, zoals bij fysieke inspanning. Zwaar werk en sport worden daarom afgeraden tijdens hoge ozonvervuiling.
Kinderen, ouderen en mensen met ademhalingsproblemen kunnen dus beter geen zware inspanningen doen tussen 12 en 20 uur.
De hoge ozonconcentratie is te wijten door de luchtverontreiniging van de voorbije dagen, de slechte verdunningsomstandigheden en het mooie, warme weer.
Ozonlaag
De hoogste ozonconcentraties vinden we meestal in de stratosfeer op hoogten tussen de 20 en 30 kilometer. De ozonlaag is van groot belang op de aarde. Ozon houd namelijk het grootste deel van de ultraviolette straling van de zon tegen. Zonder een ozonlaag zou het leven op aarde niet kunnen bestaan.
Satellieten meten ook iedere dag de variaties in de ozonconcentraties. Bekend zijn de metingen van het ozongat dat jaarlijks boven de Antarctica verschijnt en weer verdwijnt.
De hoeveelheid ozon die in de totale atmosfeerkolom aanwezig is, wordt gemeten in zogenaamde Dobson-eenheden. De gemiddelde dikte boven de aarde ligt rond de 300 Dobson-eenheden. Wanneer de waarden onder 200 eenheden komen wordt er gesproken van een grote tekort aan ozon of te wel een ozongat.
De ozonconcentratie kan sterk worden aangetast door bepaalde chemische verbindingen van chloor en broom onder inwerking van ultraviolette straling van de zon. De reacties van deze stoffen met ozon komen goed op gang als er polaire stratosfeerwolken ontstaan bij zeer lage temperaturen (lager dan -80 graden). Dit lukt meestal in de winter.
Meer informatie over Ozon vindt u
hier