03/05/2022
Onder de golven van de oceanen dreigt een potentiële massa-extinctie. Dat ontdekten de aardwetenschappers Justin Penn en Curtis Deutsch van Princeton University. Zij bouwden een computermodel gebaseerd op massale uitstervingen in het verleden en voorspellen daarmee dat ongeveer een derde van alle zeedieren binnen 300 jaar gaat verdwijnen, als we de uitstoot van broeikasgassen niet onder controle krijgen.
De oceanen hebben tot op heden een derde van de door de mens veroorzaakte CO2-stijging geabsorbeerd en 90% van de daardoor veroorzaakte opwarming. Vorig jaar bevatten de oceanen meer warmte-energie dan in de 60 jaar dat er gemeten wordt. Maar warmer water kan minder zuurstof bevatten én in warmer water versnellen de stofwisselingsprocessen van mariene organismen, waardoor ze meer zuurstof nodig hebben. Dat pakt dubbel slecht uit, want inmiddels bevatten de oceanen, die één zestigste van de hoeveelheid zuurstof in de atmosfeer bevatten, al 2% minder zuurstof dan 50 jaar geleden. Naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt, neemt dat reservoir nog verder af.
Beide factoren hebben tot gevolg dat veel diersoorten, als ze dat tenminste kunnen, koeler water opzoeken. Dat leidt tot lokale 'extirpaties', lokaal uitsterven van allerlei soorten. Volgens Penn en Deutsch, die hun 'landmark study' publiceerden in Science, betekent iedere graad opwarming 10% meer extirpaties. "Desoxygenatie vormt een van de grootste klimaatbedreigingen voor het mariene leven," zegt Deutsch, een van de co-auteurs van de studie, in The Washington Post. "De meeste soorten zijn in staat wat extra energie te verbruiken om hogere temperaturen het hoofd te bieden of zich aan te passen aan de stijgende zuurgraad. Maar aan meer zuurstof komen is voor geen enkel organisme haalbaar. Ze zitten gewoon soort van vast."
De meeste dieren zijn niet opgewassen tegen een verlies van meer dan 50% van hun habitat. In het worst-case scenario dat de onderzoekers met hun model simuleerden, zou het uiteindelijk verlies onder de zeespiegel vergelijkbaar zijn met de 5 ergste massa-extincties in de geschiedenis van de aarde.
In die zin zijn mariene diersoorten te vergelijken met de beroemde 'kanarie in de mijn', die mensen alert maken op onzichtbare gevaren (in het geval van de kanarie, de aanwezigheid van mijngas waardoor de kanarie het loodje legt). Het onzichtbare gevaar van CO2-opstapeling en zuurstofverlies in de oceanen bedreigt ook onze kansen op overleving. En als we in actie komen door het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen en aangetaste ecosystemen te herstellen, komt ook het best case scenario in zicht. Dan kan het potentiële uitsterven met 70% worden teruggedrongen.
"Het is beangstigend, maar het geeft ook kracht", is het commentaar van bioloog Malin Pinsky. "Wat we vandaag en morgen en de rest van dit jaar en volgend jaar doen, kan echt belangrijke gevolgen hebben. Dit is niet 'once in a lifetime' maar misschien wel een 'once in a humanity'-moment."
28/06/2022
Het was al langer duidelijk dat het wereldwijde zeeniveau versneld aan het stijgen was. Dat komt door het uitzetten van opwarmend zeewater. Ook het smelten van ijskappen en gletsjers gaat sneller dan ooit. Beide zijn het gevolg van de opwarming van de aarde veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen.
De zeespiegel is wereld gemiddeld tussen 1901 en 2018 met zo’n 20 centimeter gestegen. De stijging gaat de laatste tijd steeds sneller. In het meest recente klimaatsignaal van het KNMI staat: In de laatste 25 jaar zien we de stijgsnelheid iedere tien jaar met ongeveer 1 mm per jaar toenemen.
