03/04/2010: Noordpoolijs smelt snel deze zomer
Zeeijs Zuidpool groeit tot grootste oppervlakte ooit gemeten in juli
In het Noordpoolgebied is momenteel iets meer zeeijs dan in deze tijd van het jaar gemeten in recordjaar 2007. Het ijsoppervlak is echter duidelijk minder dan in de jaren 2005, 2006, 2008 en 2009. Op de Zuidpool – waar het nu winter is – is het zeeijs toegenomen. De oppervlakte van het zeeijs was vorige maand groter dan ooit in een julimaand gemeten is sinds 1978.
De oorzaak van de verminderende ijsbedekking in het Noordpoolgebied is onder meer het steeds dunner worden van het zeeijs door hogere temperaturen. In de jaren 70 was het zeeijs gemiddeld nog 3 tot 4 meter dik; dat is nu 1 tot 1,5 meter. Daarbij komt nog dat het dunnere ijs veel sneller dan vroeger van de Beringstraat (tussen Alaska en VS) naar de Framstraat (tussen Spitsbergen en Groenland) stroomt.
De weersituatie in het Noordpoolgebied wijkt dit jaar sterk af van normaal. De afgelopen winter was het van Canada, Groenland tot Spitsbergen erg zacht. In januari heeft het op Groenland gedooid, terwijl West-Europa door hetzelfde weerpatroon juist een relatief koude winter had. In mei, juni en de tweede helft van juli was er veel zuidenwind in Oost-Siberië en Alaska die warme lucht aanvoerde. Een hogedrukgebied boven het ijs heeft er bovendien voor gezorgd dat de warmte aan de oppervlakte bleef hangen. Deze weersituaties hebben waarschijnlijk ertoe geleid dat er dit jaar minder zeeijs is dan de vorige twee jaar. Het zal van het verdere weer afhangen hoe het verder gaat met het zeeijs deze nazomer.
Warme, vochtige lucht
Aan het eind van het smeltseizoen van recordjaar 2007 was gemiddeld 4.3 miljoen vierkante kilometer oceaan in het Noordpoolgebied bedekt met ijs. Dat was 39 procent minder dan de gemiddelde bedekking in september over de periode 1979-2000. Sinds 1979 wordt via satellieten de ijsbedekking in de poolgebieden gemeten. Het minimum in 2007 lag ver onder de afnemende trend die op basis van modelsimulaties verwacht werd
04/08/2010: Volgens satellietwaarnemingen is de hoeveelheid landijs op de Zuidpool afgenomen, tegelijkertijd is de hoeveelheid zeeijs rondom de Zuidpool toegenomen. Toe of afname van zeeijs heeft geen direct effect op zeespiegelstijging als het gevormd zeeijs het gevolg is van bevriezing van zeewater. De afname van landijs heeft wel invloed, de zeespiegel stijgt dan uiteraard. Als de toename van zeeijs niet het gevolg is van bevriezing van zeewater maar van afkalving van landijs, dan leidt dat óók tot zeespiegelstijging. Het is daarom belangrijk te weten waardoor de hoeveelheid zeeijs rondom de Zuidpool toeneemt.
De afname van noordpoolijs (zeeijs) is weliswaar niet direct van invloed op de zeespiegel, maar wel indirect. De omgeving van de Noordpool zal warmer worden naarmate de hoeveelheid zeeijs afneemt, daarmee neemt ook de smelt van ijs op Groenland (landijs) toe. Dat leidt dan weer tot een hogere zeespiegel.
Bron: KNMI
07/08/2010: IJsberg breekt los van gletsjer
Afgelopen donderdag is er een groot stuk ijs afgebroken van de Petermann-Gletsjer in Groenland. Het afgebroken stuk ijs heeft een oppervlakte van 260 vierkante kilometer, twee keer zo groot als de gemeente Breda. Deze ijsschots bevat zoveel water dat heel Amerika vier maanden lang onafgebroken alle kranen zou kunnen laten lopen, zeggen deskundigen.
Er bestaat een kans dat het gevaarte naar het zuiden drijft waarbij de scheepvaart gehinderd kan worden. De gletsjer verbindt de Groenlandse ijsplaat met de zeedicht bij de 81e breedtegraad. De gletjser bestaat uit een 70 kilometer lang en 15 kilometer breed vloeiende ijstong waar nu dan een stuk van afgeknapt is. Satellietbeelden lieten zien dat vanaf 2002 tot 2009 het gletsjerfront steeds verder de zee in kwam en daarom werd verwacht dat er een deel af zou breken uiteindelijk.
10/09/2010: De ijskap van Groenland smelt toch niet zo hard als eerder wel gedacht werd. Dat concluderen onder andere Delftse en NASA-onderzoekers uit metingen van de dubbele satelliet GRACE, die nauwkeurig het zwaartekrachtveld van de aarde in kaart brengt (Nature Geoscience).
Afsmeltend ijs heeft invloed op het zwaartekrachtveld, en mede daarop waren vorige schattingen van de afsmelting per jaar gebaseerd: 230 miljard ton per jaar. Maar bij die berekeningen was niet goed rekening gehouden met het feit dat de bodem van Groenland nog steeds terugveert van de zware last van de vorige ijstijd. Als je wel goed corrigeert, kom je op een twee keer zo lage ijsafsmelt uit, en dus ook een lagere zeespiegelstijging.
26/09/2010: IJs smelt op Groenland niet eerder zoveel als deze zomer.
De temperaturen rond Groenland afgelopen zomer, duidden er al op dat de totale hoeveelheid ijsafsmelt in het binnenland van Groenland, fors zou zijn dit jaar. Volgens een Amerikaanse studie blijkt nu dat deze zomer het smelten van de ijskap op grotere schaal is gebeurd dan ooit eerder gezien is. Uit satellietmetingen van de ijskap blijkt dat het massaverlies over de afgelopen 10 jaar is versneld en dat bevestigt de nieuwe studie ook. Onderwijl, is het juist in de zomer van 2010 recordwarm geweest wereldwijd, zegt klimatologe Gudfinna Adalgeirsdottir bij het Deens Klimaatcentrum van DMI.
Klimatoloog Jason E. Box van het Byrd Polar Research Center van Ohio State University VS, geeft aan dat er volgens zijn onderzoek het grootste ijsverlies is sinds men in 1873 begon met het meten van de temperatuur op en om Groenland. De zogenaamde GRACE-satellieten houden continu toezicht op de Groenlandse ijskap. De satellieten meten de ijsmassa sinds 2002. Volgens een studie uit 2009 was het verlies van ijsmassa in de periode 2002-2003 137 gigaton per jaar, terwijl het in 2007-2009 286 gigaton per jaar was. GRACE-satellieten meten het totale gewicht van de ijskap, en dus ook de variabele hoeveelheid sneeuw en ijs, die toegevoegd wordt tijdens iedere winter, en dat is niet verrekend in Jason E. Box' onderzoek, daarin komt alleen de totale afsmelt van dit zomerseizoen aan de orde. Dat zegt echter wel iets over de toegevoerde warmte. Voor wat betreft de absolute vermindering van het ijs moeten we dus afwachten wat de onderzoeken met de satellieten laten zien. Dan kunnen we iets over de absolute massabalans van de ijskap zeggen, dus de balans tussen absolute groei en afname, aldus Gudfinna Adalgeirsdottir.
Recordwarme zomer. De zomer van 2010 werd ook de wereldwijd recordwarm. Lokaal maakten Groenland en Rusland ongewoon hoge temperaturen mee deze zomer.
|