08/05/2023
Sinds het begin van satellietmetingen is het wateroppervlak van de oceanen nog nooit zo warm geweest als nu. En de warmte zakt steeds dieper de oceanen in.
Het record van 21,0 graden uit 2016 is verbroken. Uit data van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), dat het wereldwijde wateroppervlak van de oceaan dagelijks meet, is de gemiddelde temperatuur van de oceanen gestegen naar 21,1 graden. Een zorgwekkende trend.

90 procent van de extra warmte die wordt veroorzaakt door klimaatverandering komt terecht in de oceaan, legt oceanograaf Sjoerd Groeskamp van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) uit. Langzaam maar zeker zakt deze warmte de diepe oceaan in. "In de laatste dertig jaar ging dit drie à vier keer zo snel als de dertig jaar daarvoor.''
In het water bestaan ook hittegolven. Deze marine heatwaves kunnen veel problemen veroorzaken voor het leven onder water. Vooral koralen sterven erdoor af. De temperatuurverandering kan, net als op het land, ervoor zorgen dat de ecosystemen veranderen. "Dieren die kunnen migreren zullen dat doen, andere dieren en planten sterven of functioneren minder goed.''

Weerfenomenen El Niño en La Niña zorgen voor verandering van het klimaat. Zo waren er lange tijd La Niña-omstandigheden, vertelt Groeskamp. "Dat betekent dat door de windpatronen op de Grote Oceaan koud water uit de diepzee omhoog wordt getrokken.''
Komend jaar is er een El Niño-situatie. De passaatwind boven de Stille Oceaan neemt in kracht af, waardoor die zuigende werking verdwijnt. ' Het water aan het oppervlak warmt dan op. Door La Niña was het de laatste jaren relatief koel aan het oceaanoppervlak, terwijl de klimaatopwarming van de aarde gewoon doorging. "Als je die koeling dan uitzet, krijg je het dubbel terug.''

De oceaan kan oneindig veel warmte opslaan. In de bovenste 2 meter van de oceaan zit evenveel warmte als in de gehele atmosfeer. Oceanen zijn gemiddeld 4 kilometer diep. Heel veel warmte van het broeikaseffect is de oceaan ingezakt, anders was het veel warmer geweest op het land. "Dat is onze redding, maar heeft ook gevolgen.''
Als warmte de diepere lagen van de oceaan bereikt, kan die daar veel langer blijven. Dat betekent dat je voor langere tijd warmte opslaat in het klimaatsysteem. Daardoor is de zeespiegelstijging niet zomaar omkeerbaar. "Over honderd of duizend jaar kun je nog de gevolgen merken van deze opwarming.''