31/10/2016
In de poolgebieden is de aarde permanent bevroren. Meestal ontdooien in de zomer alleen de bovenste tientallen centimeters. Daar hoopt het gesmolten water zich op, want het kan niet de bevroren ondergrond (permafrostlaag) intrekken. Het geeft een moerasachtig gebied, dat in de winter volkomen bevroren is. In de zomer kunnen er wat plantjes groeien, die in de winter meestal afsterven. Het dode plantmateriaal hoopt zich vervolgens steeds verder op, waardoor er een dikke laag van natuurlijk dood en bevroren materiaal ophoopt. Een natuurlijke opslag van koolstof. Te vergelijken met bossen, die in de vorm van levend plantmateriaal koolstof vasthouden.

Even om aan te geven hoe groot die opslag werkelijk is. In de atmosfeer zitten momenteel ongeveer 400 CO2 deeltjes per miljoen (ppmv). Ter illustratie, de afgelopen 800.000 jaar hebben we nog nooit eerder boven de 300 ppmv gezeten. Laat staan 400… Het staat buiten kijf dat de verbranding van fossiele brandstoffen een enorme bijdrage levert aan het stijgen van het CO2 niveau in de atmosfeer. Dat zorgt vervolgens voor meer opwarming. En vervolgens voor meer smelt in de poolgebieden.

Wanneer we dan de cirkel doortrekken, zijn we gemakkelijk rond. Hogere temperaturen in de poolgebieden, levert een smeltende permafrost laag op. De natuurlijke opslag van koolstof komt vrij in de atmosfeer terecht. Met meer CO2 in de lucht, warmt de aarde nog verder op, waardoor vervolgens nog meer permafrost smelt. Mocht alle permafrost op de wereld smelten, dan zou de CO2 concentratie wel eens 2 à 3 keer zo hoog uit kunnen komen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over al het methaan dat vrij kan komen uit de bevroren onderlaag (een veel sterker broeikasgas dan CO2). Het duurt duizenden jaren voordat een permafrost laag is opgebouwd, en dat maken we nu waarschijnlijk in enkele tientallen jaren ongedaan.

Momenteel stijgt de temperatuur in de poolgebieden al twee keer zo snel als elders. Een groot probleem is dus de CO2 en CH4 (methaan) dat daarbij vrijkomt, maar er zit nog meer in de grond dat we niet in de atmosfeer willen hebben. Door het smelten van het poolijs smelten vaak ook bevroren karkassen die ziektekiemen met zich meedragen. Maar denk niet alleen aan bevroren dieren, maar ook begraafplaatsen van mensen in de poolgebieden. Ziekten in bijvoorbeeld de 17de en 18de eeuw, die veel doden veroorzaakten. Die slachtoffers die daar zijn begraven, in bevroren grond, hebben in hun lichaam mogelijk nog sluimerende dodelijke infecties die vrij kunnen komen.

Afgelopen zomer verliep de winter in Siberië bizar heet. Temperaturen boven de 35 graden werden gemeten. Permafrost begon te ontdooien en een kadaver van een besmet rendier is daardoor bloot komen te liggen. De dodelijke bacterie die miltvuur ofwel antrax veroorzaakt kan bizar lang in ijs overleven. Zodra de smelt plaatsvond, verspreidde de bacterie zich onder de dieren en mensen. In tien dagen tijd stierven circa 2500 rendieren aan de bacterie. Ook is een jongetje van twaalf jaar overleden.

Een groot deel van de aarde is permanent bevroren. Wie weet welke bacteriën daar allemaal sluimeren? Onderzoekers voorspellen al lange tijd dat één van de effecten van klimaatverandering zou kunnen zijn, dat oeroude bacteriën vrijkomen zodra de temperaturen stijgen. Dit kunnen bekende ziekten zijn, waarvan we momenteel denken dat ze uitgeroeid zijn. Denk aan de pokken, of de Spaanse griep die grote aantallen slachtoffers maakten. Of dus Antrax, wat afgelopen zomer al gebeurde in een zeer afgelegen regio in Siberië. Maar het kan ook een compleet onbekend virus zijn, waar nog niets over bekend is. Hoe snel dit soort virussen aan de oppervlakte kunnen komen, is deels afhankelijk van de snelheid van de klimaatopwarming. Maar eigenlijk hebben we gewoonweg geen idee wat er allemaal in die permafrostlaag verborgen zit.
Bron: MeteoGroup en diverse onderzoeken

06/12/2016
Voor het eerst, sinds jaren, zien we in 2015 een daling in het gebruik van fossiele energie die niet te danken is aan economische recessie. Om te zorgen dat de aarde niet meer dan 2 graden opwarmt, zoals afgesproken op de Klimaatconferentie van Parijs, moet de CO2-uitstoot voor 2050 met 80 tot 90 procent omlaag.
Het totale energiegebruik lag wereldwijd in 2015 1 procent hoger dan het jaar ervoor, maar het aandeel van kolencentrales daarin kromp. Wereldwijd zorgt de verbranding van steenkool voor ruim een vijfde van alle CO2-uitstoot.
In China en de VS nam het kolengebruik het sterkst af. In de EU nam het energiegebruik ruim 1 procent toe. Het steenkoolgebruik in de EU is gedaald, met uitzondering van Nederland, waar nieuwe kolencentrales in gebruik zijn genomen. China levert met 30 procent van de CO2-uitstoot de grootste bijdrage aan de opwarming van de aarde gevolgd door de VS (14 procent) en Europa met 10 procent.