05/01/2012
De vogels fluiten, narcisjes steken hun kopjes uit het groene gras en het eerste bloeiende speenkruid is gesignaleerd. Ook de hazelaar en es staan al in de bloei. Wij weten wel dat het winter is, voor de natuur is het lente. De natuur reageert duidelijk op dit warme weer. Zo zijn de kieviten nog massaal in Nederland hoewel die anders allang naar het warmere zuiden zouden zijn gevlogen. Ook groeit het gras nog, zijn er nog insecten, en zitten de zangvogels nog steeds in Scandinavië. De vogels zijn een beetje van slag. Vogels als de ijsvogel, die tegen de vorst kan, blijven nu langer in Nederland.
Niet alleen de dieren, ook de planten zijn in de war. Het is zo warm, planten gedragen zich als of het voorjaar is. De eerste bloeiende krokussen staan al in de tuin. Ook lopen de bomen als els, gele kornoelje
en hazelaar al uit. Degenen die waarschijnlijk het meeste last zullen krijgen van de warme winter zijn de insecten. Die kunnen heel goed tegen de kou, ze kruipen onder boomschors bijvoorbeeld. Maar nu het vochtig is, komen er veel schimmels en zullen er veel doodgaan.. Flora en fauna kunnen er over het algemeen heel slecht tegen als een warme vochtige periode wordt afgewisseld met strenge vorst, en dat allemaal in één winter
Het jaar 2012 is ook turbulent begonnen. Eerst de recordzachte nieuwjaarsdag, daarna de storm van 3 januari en op 5 januari opnieuw storm. Inmiddels is er zoveel hemelwater gevallen de afgelopen weken, dat bij het Groningse Tolbert een dijk op springen staat.
Bron: TcTubantia

07/01/2012
Hoogwater in Nederland en het klimaat.
Het droog houden van bewoond gebied wordt begin dit jaar danig op de proef gesteld. Vooral in het noorden van ons land is de overlast groot, maar ook veel andere plaatsen hebben last van het stijgende water. Meteorologisch is er sprake van een ongelukkige samenloop van omstandigheden: een combinatie van een natte december, een nat begin van het nieuwe jaar en een stormachtige noordwestelijke wind. De vele regen valt op een al verzadigde bodem en kan niet weggepompt worden richting Waddenzee.

Is dit fenomeen toe te schrijven aan klimaatverandering en kunnen we dit soort gebeurtenissen vaker verwachten?

De zachte winter
December 2011 en januari 2012 zijn niet alleen nat, ze zijn ook buitengewoon zacht. In december lag de gemiddelde temperatuur circa 2,5 graden boven het langjarig gemiddelde, terwijl de temperatuur in de eerste week van het nieuwe jaar zo’n vijf graden te hoog was.

Een temperatuurstijging leidt ook tot een sterkere toename van de neerslag. Enerzijds verdampt er meer water boven de Atlantische Oceaan en neemt het vermogen van de atmosfeer om water te transporteren toe. Anderzijds geeft een toename van het aantal dagen met een westelijke luchtstroming een toename van de neerslag.

Dit komt tot uiting in hogere gemiddelde neerslaghoeveelheden bij hogere gemiddelde temperaturen. Dit geldt niet alleen voor gemiddelde omstandigheden: ook individuele buien (of depressies) laten meer neerslag vallen bij hogere temperaturen. Zowel de toename van de gemiddelde neerslag als de toename van extreme buien zijn duidelijk zichtbaar in de metingen.

De temperatuurstijging is consistent met de klimaatprojecties van het IPCC en de KNMI’06 klimaatscenario’s, die laten zien dat de opwarming vooral sterk is in de wintermaanden en op hogere breedtegraden. Voor Nederland hangt de mate van opwarming mede af van de overheersende windrichtingen. In scenario’s die laten zien dat in de winter ook het aantal dagen met westelijke luchtaanvoer groter wordt stijgt de temperatuur in Nederland sterker dan het wereldgemiddelde.

Dat betekent niet dat een zachte winter per definitie aan het broeikaseffect kan worden toegeschreven. De verschillen tussen opeenvolgende zachte en strenge winters kunnen nog altijd veel groter zijn dan de gemiddelde opwarming. De laatste koude winters van 2009 en 2010 hebben dat nog eens onder de aandacht gebracht. Dat neemt niet weg dat de kans op een zachte winter is toegenomen.

Natte december
Na een extreem droge november is deze winter nat begonnen. In december viel in de noordelijke provincies 150 - 195 mm. Dat is ongeveer twee keer de normale hoeveelheid. Omdat er in de winter nauwelijks vocht verdampt is de bodem door de regen sterk verzadigd. Ook dat proces past in het beeld van de klimaatscenario’s met een toename op de kans op grote winterse neerslaghoeveelheden.

Sterke wind
De relatie tussen de mondiale opwarming en stormen op gematigde breedtegraden is ingewikkeld en bevat verschillende elementen.

Een belangrijke drijvende kracht achter het ontstaan van stormdepressies is het verschil in de temperatuur (de gradiënt) tussen noord en zuid. Omdat het oppervlak op hogere breedtegraden zeker in de winter sterker opwarmt dan bij de evenaar neemt de noord-zuid temperatuurgradiënt in het algemeen af. Het gevolg is dat de ontwikkeling van stormdepressies wordt tegengewerkt.

Bovendien kunnen die stormen door de grotere hoeveelheden waterdamp bij hogere temperaturen meer (latente) energie transporteren van zuid naar noord. Dat betekent dat het aantal stormen dat nodig is om een bepaalde hoeveelheid energie naar het noorden te transporteren afneemt.

Anderzijds kan de stijging van de hoeveelheid vrijgekomen latente warmte (energie) binnen een storm op kleine schaal wel tot grotere temperatuurgradiënten leiden, wat op zijn beurt leidt tot hogere lokale windsnelheden.

De complexe relatie tussen temperatuur en wind maakt het lastig om definitieve conclusies te trekken. In de waarnemingen is geen trend naar een toename van het aantal westerstormen te bespeuren. Ook de KNMI’06 klimaatscenario’s over het klimaat in de komende decennia zijn uitermate terughoudend ten aanzien van veranderingen in het windklimaat.

Latere modelstudies in het kader van de Tweede Deltacommissie laten echter zien dat een warmere wereld leidt tot een licht toenemende kans op storm met een gemiddelde van minstens windkracht 8, met Windrozen van de verandering in frequentie van stormen boven windkracht 8 in een modelprojectie van het klimaat in 2100.

Ook Duitse studies waarin regionale klimaatprojecties zijn gekoppeld aan wateropzetberekeningen laten zien dat extreme golfhoogtes in het gebied tussen de Waddeneilanden tot aan de Deense kust in de toekomst kunnen toenemen. Westelijke en Noordelijke winden kunnen in de Waddenzee de waterstanden sterk opstuwen.

Het weer van de toekomst
De algemene klimaatscenario’s geven een beeld van veranderingen in het gemiddelde weer, inclusief de veranderingen in de kans op extreme gebeurtenissen. Deze algemene scenario’s kunnen nooit alle mogelijke weersituaties omvatten. Weersituaties die in werkelijkheid tot extreme situaties leiden, zoals de recente stormen in Nederland, zijn vaak juist extreem door de combinatie van verschillende factoren die elk op zich niet eens zo uitzonderlijk hoeven te zijn.

Een goed beeld van deze mogelijke toekomstige extreme weersituaties is van groot belang. In de nieuwe generatie klimaatscenario’s van het KNMI (met als werktitel “KNMInext”) zal veel aandacht besteed worden aan dit “weer van de toekomst”, ofwel “Future weather”. Door gebruik te maken van hoge resolutie weermodellen zullen veel situaties worden gegenereerd die zonder precedent zijn.

Een voorbeeld van een Future Weather simulatie is de nabootsing van een toekomstige situatie waar een periode met zware regenval wordt gevolgd door extreme noordwestelijke winden aan de Nederlandse kust.

Daarnaast zullen analyses van processen die met grofmazige klimaatmodellen niet goed worden opgelost (zoals de relatie tussen latente warmte en wind in buien) meer inzicht geven in de mate waarin hier systematische veranderingen te verwachten zullen zijn.
Bron: KNMI

26/02/2012
De gemiddelde hoogte van wolken nam in de afgelopen 10 jaar ietsje af, gemiddeld zijn ze ongeveer 40 meter lager komen te hangen. Als verder het wolkendek gelijk blijft zou dat mogelijk een beetje koelend effect op de aarde kunnen geven. Onderzoekers van de universiteit van Auckland berichtten over hun onderzoek in het blad Geophysical Research Letters. Ze baseren hun onderzoek op een analyse van satellietbeelden.
De onderzoekers benadrukken dat de gegevens op dit moment een nog te korte periode beslaan om echt conclusies te kunnen trekken over de gevolgen ervan. Maar het vermoeden bestaat dat de ‘dalende wolken’ een koelend effect hebben. Doordat lagere wolken warmer zijn kan er meer warmte ontsnappen. Hierdoor kan de oppervlaktetemperatuur afnemen en kan mogelijk ook het broeikaseffect worden afgeremd. Het is mogelijk dat het broeikaseffect zelf verantwoordelijk is voor de gemiddelde daling van het wolkendek. Het kan echter ook door toegenomen vervuiling met condensatiekernen en zwart aerosol komen in de Aziatische ontwikkelingsgebieden.
Als de hoogte van de wolken in de komende tien jaar weer toeneemt dan kunnen we concluderen dat de klimaatverandering niet afremt. Maar als de wolkentoppen blijven dalen, kan dit zomaar een verschil maken in temperatuur.
We weten niet precies wat de oorzaak is van de verlaging van de wolkentophoogte, het moet het gevolg zijn van een verandering in circulatiepatronen die ten grondslag liggen aan de wolkenformatie op grotere hoogte".

Verder onderzoek moet de komende jaren uitwijzen of ze echt iets op het spoor zijn. Mocht de nu gesignaleerde trend doorzetten, dan is die wel van belang, zo denken de wetenschappers. Want dan zou het best eens zo kunnen zijn dat de aarde een nieuwe manier heeft gevonden om zich tegen opwarming te beschermen.
Bronnen: NASA en Scientias

12/03/2012
De ijslaag die het grootste deel van Groenland bedekt, is veel gevoeliger voor de opwarming van de aarde dan tot nu toe altijd werd gedacht. Wat zal er met het ijs op aarde gebeuren, nu het klimaat opwarmt? Die vraag houdt wetenschappers al tientallen jaren bezig. Nu blijkt dat een stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde van slechts 1,6 graden al voldoende is om de ijslaag in Groenland helemaal te doen afsmelten. Er werd altijd gedacht dat daarvoor een temperatuurverhoging van 3,1 graden nodig was.

Dit blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek waarover het tijdschrift Nature Climate Change. Groenland is na Antarctica de landmassa met de grootste ijskap ter wereld. Als die helemaal smelt, stijgt de zeespiegel gemiddeld met 7,2 meter (*). Gevolg: veel gebieden op aarde worden onbewoonbaar.

Volgens schattingen verliest Groenland elk jaar 200 kubieke kilometer ijs. Er blijft nog altijd 3 miljoen kubieke kilometer over. Maar het tempo waarmee het ijs smelt, stijgt alarmerend.

Volgens de wetenschappers is de Groenlandse ijskap in het jaar 4000 helemaal weggesmolten als niets gedaan wordt aan de huidige uitstoot van broeikasgassen. In het jaar 2500 is dan volgens de computermodellen al een vijfde van de ijslaag op Groenland weg.

(*) De zeespiegel stijgt ongelijkmatig: het meest op de plaats waar de ijsmassa het verst van verwijderd is en het minst dichtbij de ijsmassa. Dit komt door verandering van het zwaartekrachtveld bij verdwijning van veel massa op een bepaalde locatie.
Bron: VWK.

24/03/2012
Het decennium 2001-2011 was het warmste ooit sedert de waarnemingen op alle continenten van de wereld, zo verklaarde de Wereld Meteorologische Organisatie vrijdag ter gelegenheid van de internationale dag van de meteorologie.De gemiddelde temperatuur tijdens dit decennium lag op 14,46 °C, tegen 14,25 graden in de periode 1991-2000 en 14,12 °C in de periode 1981-1990. Het gaat hier om de gemiddelde temperatuur van het aardoppervlak, vasteland en oceanen samen. Volgens de organisatie is de opwarming van de aarde tijdens het voorbije decennium versneld. Fenomenen, zoals La Nina, hebben tijdelijk de aarde afgekoeld, maar ze hebben de algemene trend van opwarming niet kunnen tegenhouden. Tijdens het voorbije decennium was 2010 het warmste jaar, met een gemiddelde temperatuur van 14,53 °C, gevolgd door 2005 met een gemiddelde temperatuur van 14,51 °C. Het decennium werd ook gekenmerkt door extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, langdurige droogteperiodes, langdurige warmte- en vorstperiodes, stormen, e.d. 48 van de 102 landen die door de Wereld Meteorologische Organisatie worden gevolgd verklaarden dat gedurende het voorbije decennium hun absolute warmterecord werd gebroken.
Bron: Belga

29/06/2012
Dat de gletsjers smelten door klimaatverandering is niet moeilijk te zien. Maar onder de oppervlakte speelt zich een onzichtbaar proces af: smeltend permafrost. Het leidt tot enorme puinstromen die dorpen in gevaar brengen.

07/07/2012
Bliksem veroorzaakt in Nederland steeds meer schade. Dat komt doordat het aantal blikseminslagen de afgelopen 10 jaar fors is gestegen en het aantal computers en andere elektronische apparatuur bij particulieren en bedrijven ook is toegenomen.
De schade door blikseminslagen is de afgelopen vijf jaar met bijna veertig procent toegenomen. Dat komt volgens verzekeraar Nationale Nederlanden door het toenemend aantal blikseminslagen. Jaarlijks komt de schade bij bedrijven en particulieren uit op zo'n 35 miljoen euro, schat de verzekeraar.
Van het geld dat Nationale Nederlanden uitkeert, wordt eenvijfde gebruikt voor het herstellen van directe schade die bijvoorbeeld ontstaat door brand na de blikseminslag. De rest wordt gebruikt voor het herstellen van schade aan apparaten. Die gaan vaak kapot door hoge piekspanningen bij een blikseminslag.
De KNMI zegt dat het aantal dagen waarop zware buien vallen, is toegenomen en dat dit ook meer onweer met zich meebrengt. Zo waren de afgelopen 10 jaar in de zomer gemiddeld negen dagen met zware buien. Dit gebeurt omdat het steeds warmer en natter wordt in Nederland.

06/08/2012
De klimaatverandering door het toedoen van de mens is verantwoordelijk voor de toename in frequentie van zeer hete zomers, en de situatie is vandaag al erger dan we twintig jaar geleden gedacht hadden. Dat zegt de Amerikaanse wetenschapper James Hansen in de Amerikaanse krant Washington Post. Hansen, werkt bij Columbia University en was vroeger directeur van het Goddard instituut voor ruimtevaartwetenschappen van de NASA, bevestigt dat de sombere voorspellingen over de gevolgen van de opwarming van de aarde, die in 1988 voorgelegd werden aan de Senaat in de VS, vandaag reeds overtroffen zijn.

'Ik moet wat opbiechten, ik was te optimistisch', aldus de Amerikaanse klimatoloog, een van de eerste wetenschappers die in de jaren 1980 waarschuwden voor de gevaren van de klimaatverandering. Mijn verwachtingen over een verhoging van de temperatuur wereldwijd zijn waarheid geworden. Maar ik ben er niet in geslaagd om te bestuderen met welke snelheid de gemiddelde temperatuurstijging zou leiden tot extreme weersomstandigheden.

Volgens Hansen en zijn collega's toont de analyse van de temperaturen wereldwijd tijdens de voorbije zestig jaar een opmerkelijke stijging van de frequentie van extreem warme zomers. De wetenschapper meent dat de hittegolf van 2003 in Europa, die van 2010 in Rusland en de droogte vorig jaar in Texas en Oklahoma het gevolg waren van de klimaatverandering. Zodra we de komende weken de nieuwe gegevens binnenkrijgen, zal dit mogelijk ook het geval blijken voor de extreme hitte momenteel in de Verenigde Staten.
Bron: De Volkskrant.